سویا، دوست یا دشمن بدنسازان؟!
سویا، دوست یا دشمن بدنسازان؟!
بدنسازی یکی از ورزش هایی است که رابطه‌ی مستقیمی با ساخت و پرورش عضلات دارد. از آنجایی که بدن ما برای ساخت عضله نیاز به پروتئین دارد، سویا را تبدیل به یکی از مهم ترین و در عین حال چالش برانگیز‌ترین مباحث پیرامون این ورزش کرده است. پس بهتر است درمورد نقش سویا در بدنسازی و تغذیه ورزشکاران بیشتر بدانیم. پروتئین‌ها از واحدهای ساختاری به نام اسیدهای آمینه ساخته می شوند که به طور کلی 20 نوع اسیدآمینه در طبیعت داریم که در ساختار پروتئین ها شرکت می کنند.
بر اساس اینکه چه اسیدآمینه‌هایی و با چه ترتیبی در ساختار رشته پروتئینی قرار می گیرند، نوع، عملکرد و کیفیت آن پروتئین متفاوت می شود. به همین دلیل بین پروتئین‌های حیوانی و گیاهی تفاوت هایی از نظر نوع اسیدآمینه وجود دارد. طبیعتا ترکیب اسیدآمینه پروتئین های حیوانی نسبت به پروتئین های گیاهی به ترکیب اسیدآمینه پروتئین های بدن ما نزدیک تر هستند. به همین دلیل است که اصطلاحا می گویند پروتئین حیوانی برای عضله سازی مناسب تر می باشد. هر چند که پروتئین های گیاهی نیز در ساخت عضلات موثرند؛ مثال بارز آن بدنسازان و ورزشکاران گیاهخوار هستند. پروتئین سویا کیفیتی مشابه پروتئین های حیوانی دارد در حالی که مضرات آن ها را نیز ندارد.
پروتئین سویا
ترکیب و ترتیب اسیدآمینه‌های موجود در سویا به شکلی است که موجب شده تا یکی از با کیفیت ترین پروتئین های موجود در طبیعت را بوجود آورد و در عین حال مضرات پروتئین های حیوانی نظیر انواع گوشت قرمز را نیز نداشته باشد. تنها یک ویژگی این گیاه موجب شده است که بدنسازان دید منفی نسبت به آن داشته باشند و آن هم وجود ماده ای گیاهی-شیمیایی بنام فیتواستروژن است.
فیتواستروژن پیش ساز استروژن است، همانند بتاکاروتن موجود در هویچ که پیش‌ساز ویتامین A است، یعنی در بدن در طی فرآیندهایی به استروژن که همان هورمون اصلی زنانه است تبدیل می شود. ترس بدنسازان از مصرف سویا در این است که وجود این ماده سبب شود تا اول ویژگی های زنانه در اندام آنها به وجود آید (یعنی توان جنسی مردانه آنها تحلیل رود) و دوم اینکه عضلات آنها نیز از بین رود. زیرا معتقدند استروژن مانع رشد عضلات می شود.
تاثیر سویا بر بدن
استروژن هورمونی است که در زنان موجب ایجاد صفات ثانویه مانند ذخیره چربی در نواحی مختلف بدن نظیر سینه ها، باسن و ران ها می شود. از طرفی این هورمون تا حدودی می تواند برخلاف باور بدنسازان عضله سازی را نیز تحریک کند. اما مقدار زیاد سویا نیز به دلیل وارد شدن مقدار زیادی فیتواستروژن به بدن، خیلی مفید نیست و می تواند خطراتی را به دنبال داشته باشد. البته این خطر برخلاف باور موجود بیشتر برای خانم ها است تا آقایان، زیرا زنان تعادل هورمونی پیچیده تری نسبت به مردان دارند و همین امر موجب شده است تا دریافت مقادیر زیاد سویا موجب بهم خوردن آن شود. منابع علم تغذیه مقدار مجاز این ماده غذایی را در طول روز برای زنان 70 گرم اعلام کرده اند. اما برای مردان مقدار مشخصی را تعیین نکرده اند.
سویا یکی از منابع غنی پروتئین است که موجب عضله سازی و تأمین میزان پروتئین موردنیاز بدن می شود.
